-
1 end-file record
type record — тип "запись"
-
2 end-file record
Вычислительная техника: запись с признаком конца файла -
3 end-file record
English-Russian dictionary of computer science and programming > end-file record
-
4 end-of-file record
1) Техника: запись конца файла2) SAP.тех. метка конца файла -
5 end-of-file record
< edp> ■ Dateiendeaufzeichnung f -
6 end-of-file record
n COMP Dateiendblock m -
7 record
1) запись; регистрация || записывать; регистрировать3) структурный тип данных ( Pascal)6) зона ( на магнитной ленте)7) характеристика ( диалога)•- addition record
- address record
- amendment record
- anchor record
- base record
- blank record
- blocked record
- chained record
- change record
- channel assignment record
- check record
- common record
- common type record
- continuous record
- control record
- conversation control record
- current balance record
- current record
- data record
- dead record
- deletion record
- detail record
- dummy record
- duplicate record
- duplicated record
- end-file record
- end-of-data set record
- engineering test record
- entity record
- environment record
- event storage record
- exchange control record
- fixed length record
- formatted record
- grouped record
- head record
- header record
- heading record
- history record
- home record
- individual record
- input record
- inspection record
- instrumentation revision record
- label record
- maintenance engineering analysis record
- master record
- member record
- multiblock record
- multiuser record
- output record
- overflow record
- owner record
- packed-format record
- parent record
- personnel record
- production control record
- program change record
- reference record
- relationship record
- root record
- semifixed length record
- S-mode record
- software modification record
- spanned record
- text record
- total record
- track descriptor record
- track record
- trailer record
- transaction record
- U-mode record
- unblocked record
- undefined record
- unformatted record
- uniblock record
- unit record
- variable length record
- visual recordEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > record
-
8 file
1. подшивка, комплект; подшивать газеты2. шкаф3. скоросшиватель, регистраторfile clerk — канцелярский служащий; делопроизводитель; регистратор
4. подшитые бумаги; подшиватьspindle file — наколка, штырь или игла для накалывания бумаг
5. файл; вводить в файлpif file — файл — описатель программы
6. картотекаmaster file — главный файл; главная картотека; главный архив
card file — файл на перфокартах; карточный файл; картотека
7. файл на картах; карточный файлjob file — файл заказа, файл задания
file mark — метка файла; маркер файла
8. картотека заказанной литературыmodus operandi file — картотека преступных «почерков»
file drawer — картотечный ящик; ящик с картотекой
9. файл команд -
9 end-of-file marker record
automatic data processing• tiedostonloppumerkkitietue -
10 capacity record
English-Russian big polytechnic dictionary > capacity record
-
11 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
12 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
13 system
1) система || системный2) система; установка; устройство; комплекс3) программа•- adaptive control system
- address selection system
- addressing system
- advice-giving system
- AI planning system
- AI system
- analog computing system
- analog-digital computing system
- analysis information system
- application system
- arabic number system
- arithmetic system
- assembly system
- asymmetrical system
- atomic system
- attached processor system
- audio system
- authoring system
- automated office system
- automatic block system
- automatic checkout system
- automatic control system
- automatic search system
- automatic test system
- automatically programmed system
- automatically taught system
- autoprogrammable system
- axiomatic system
- backup system
- bad system
- bang-bang system
- base-2 system
- basic system
- batch-processing system
- binary system
- binary-coded decimal system
- binary-number system
- biquinary system
- bit-mapped system
- bit-slice system
- black-board expert system
- block parity system
- buddy system
- business system
- bus-oriented system
- bussed system
- CAD system
- call-reply system
- carrier system
- cause-controlled system
- character recognition system
- character-reading system
- chargeback system
- check sum error-detecting system
- chip-layout system
- clock system
- closed loop system
- closed system
- co-authoring system
- code recognition system
- code system
- coded-decimal system
- code-dependent system
- code-insensitive system
- code-sensitive system
- code-transparent system
- coding system
- coincident selection system
- cold system
- color-coded system
- command system
- common-bus system
- communication data system
- communications-oriented system
- complete articulated system
- computer system
- computer-aided design system
- computer-aided system
- computer-based system
- computer-based weapon system
- computerized system
- computing system
- concatenated coding system
- concealment system
- conservative system
- contention system
- continuous presence system
- control system
- controlled system
- controlling system
- coordinate system
- cordonnier system
- costrained vision system
- cross system
- crossbar switch system
- data acquisition system
- data collection system
- data exchange system
- data flow system
- data gethering system
- data handling system
- data management system
- data preparation system
- data processing system
- data reduction system
- data retrieval system
- data storage system
- data system
- data transmission system
- database management system
- database support system
- data-managed system
- decimal number system
- decimal system
- decimal numeration system
- decision support system
- decision-aided system
- decision-making system
- decision-support system
- decision-taking system
- decoding selection system
- decomposable system
- dedicated system
- degenerate system
- design library support system
- design-automation system
- design-verification system
- development support system
- development system
- digital communication system
- digital computing system
- direct-current system
- directly coupled system
- discrete system
- discrete-continuous system
- disk operating system
- display system
- distributed database management system
- distributed function system
- distributed intelligence system
- distributed parameter system
- distributed system
- distribution system
- double intermediate tape system
- down system
- drafting system
- dual system
- dual-computer system
- dual-processor system
- duodecimal number system
- duodecimal system
- duotricenary number system
- duotricenary system
- duplexed computer system
- duplex computer system
- dyadic number system
- dyadic system
- dynamic mapping system
- dynamic scene system
- dynamic support system
- electronic data processing system
- electronic sorting system
- encoding system
- equipment adapted data system
- erasing system
- error-controlled system
- error-correcting system
- error-detecting system
- executive file-control system
- executive system
- expert control system
- expert support system
- expert system
- expert-planning system
- externally pulsed system
- fail-safe system
- fail-soft system
- fan-out system
- fault-tolerant system
- feasible system
- federated system
- feed system
- feedback system
- feedforward control system
- fiche retrieval system
- file control system
- file system
- fixed-lenght record system
- fixed-point system
- fixed-radix numeration system
- floating-point system
- fluid transport system
- follow-up system
- forgiving system
- front-end system
- fuzzy expert system
- generic expert system
- geographically distributed system
- goal-seeking system
- good system
- graceful degradation system
- graphic data system
- graphics display system
- graphics system
- help system
- heterogeneous system
- hexadecimal number system
- hexadecimal system - host system
- hostless system
- host-satellite system
- human visual system
- hunting system
- hypermedia system
- imaging system
- incremental system
- independent system
- indirectly coupled system
- information storage and retrieval system
- information retrieval system
- information handling system
- information management system
- information processing system
- information system
- information-feedback system
- in-plant system
- input/output control system
- instruction system
- instrumentation management system
- integrated system
- intelligence system
- interactive control system
- interactive system
- intercommunicating system
- interlock system
- internal number system
- internal system
- Internet-enabled system
- interrupt system
- isolated system
- kernel system
- key-to-disk/tape system
- knowledge base management system
- knowledge system
- knowledge-based system
- large-scale computing system
- laser communication system
- layered control system - lexicon-driven system
- library reference system
- local-network system
- long-haul system
- lumped-parameter system
- machine tool control system
- machine-limited system
- machine-oriented programming system
- macroinstruction system
- macro system
- magnetic memory system
- magnetic recording system
- magnetic tape plotting system
- mail message system
- mail system
- mailbox system
- management information system
- man-machine system
- mapping system
- map-reading system
- mass memory system
- mass storage system
- master/slave system
- matrix memory system
- memory driver system
- memory system
- message handling system
- message system
- microcomputer system
- microfilm printing system
- midsplit system
- MIMO system
- mixed-base numbering system
- mixed-base number system
- mixed-radix numeration system
- model-based expert system
- modular system
- monitoring system
- monitor system
- mosaic system - multicomputer system
- multidimensional system
- multifrequency system
- multilevel storage system
- multiloop system
- multimaster communication system
- multimicroprocessor system
- multiple computation system
- multiple-bus system
- multiple-coincident magnetic storage system
- multiple-output control system
- multiplex system
- multiport system
- multiprocessing system
- multiprocessor system
- multiprogramming computer system
- multiprogramming system
- multisite system
- multispeaker system
- multistable system
- multitasking operating system
- multiterminal system
- multiuser computer system
- multiuser system
- multiuser operating system
- multivariable system
- multivariate system
- negative-base number representation system
- negative-base number system
- network operating system
- node-replicated system
- noncomputerized system
- nonconsistently based number system
- nondegenerate system
- number representation system
- numbering system
- number system
- numeral system
- numeration system
- numerical system
- octal number system
- octal system
- office automation system
- off-line system
- on-demand system
- one-level storage system
- one-loop system
- one-over-one address system
- on-line system
- open-ended system
- open system
- open-loop system
- operating system
- operational system
- optical memory system
- overdetermined system
- overload-hold system
- page-on-demand system
- panelboard system
- paper-tape system
- parameter-driven expert system
- pattern recognition system
- peek-a-boo system
- peripheral system
- pipeline system
- polled system
- polymorphic system
- polyphase system
- portable system
- positional representation system
- Post-production system
- priority scheduling system
- priority system
- procedural expert system
- process control system
- processor-sharing system
- production control system
- production system
- program system
- programming system
- protection system
- pulse system
- pulse-or-no-pulse system
- pulse-signal system
- punch card computer system
- pure-binary numeration system
- purposeful system
- quadruplex system
- question-answering system
- queueing system
- queue system
- radix numbering system
- radix number system
- reactive system
- reading system
- real-time expert system
- real-time operating system
- real-time system
- reasoning system
- recognition system
- recording system
- recovery system
- reduntant number system
- reduntant system
- reflected binary number system
- reflected binary system
- refreshment system
- remote-access system
- replicating system
- representation system
- request-repeat system
- rerecording system
- residue number system
- residue system
- resource-sharing system
- restorable system
- retrieval system
- retrieval-only system - robotic system
- robot system
- rule-based expert system
- rule-based system
- scalable system
- selection system
- self-adapting system
- self-adjusting system
- self-aligning system
- self-balancing system
- self-check system
- self-contained system
- self-correcting system
- self-descriptive system
- self-learning system
- self-organizing system
- self-sustained oscillation system
- self-test system
- sensor-based system
- sequential scheduling system
- sexadecimal number system
- sexadecimal system
- shared-files system
- shell expert system
- silicon-development system
- simplex system
- single-drive system
- single-inheritance system
- single-phase clock system
- single-site system
- single-user computer system
- SISO system
- skeletal expert system
- slave system
- soft-sectored disk system
- software system
- sound system
- source code control system
- source-destination system
- space-division system
- stabilizing system
- stable system
- stand-alone system
- start-stop system
- state-determined system
- stepped start-stop system
- stereo system
- stochastically disturbed system
- storage system
- stripped-down expert system
- subsplit system
- supervisor control system
- switching system
- symbolic assembly system
- syntactical system
- system explanation system
- system of logic
- system of notation
- system with delay
- system with time lag
- tabulating system
- tape data processing system
- tape drive system
- tape handling system
- tape operating system
- tape plotting system
- tape resident system
- tape-oriented system
- target system
- taught system
- telecommunictions system
- telecontrol system
- terminal system
- ternary number system
- ternary system
- test system
- testbed system
- text-to-speech system
- time-division system
- time-pattern control system
- time-shared system
- time-shared-bus system
- time-sharing system
- timing system
- total system
- translating system
- translation system
- translator writing system
- transmitting system
- tree-structured system
- trusted computer system
- two-failure mode system
- two-level return system
- two-level system
- two-phase clock system
- ultrastable system
- Unified system
- uninterruptible power system
- uniprocessor system
- unrestorable system
- unstable system
- up system
- variable-lenght record system
- virtual system
- virtual-memory operating system
- vision system
- visual system
- voice/audio processing system
- voice-response system
- volunteer system
- weighted number system
- weighted system
- writing system
- xerox copy system
- zero-one systemEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > system
-
14 label
метка; (маркировочный) знак; отметка; обозначение || маркировать; размечать; помечать; обозначатьbe sure to put a label — убедитесь, что метка нанесена
- provide with label- write on a label
- alphanumeric label
- alphameric label
- beginning file label
- beginning tape label
- cascade label
- checkpoint label
- data set label
- end of file label
- end of tape label
- exterior label
- external label
- file label
- header label
- head label
- interior label
- lexicographical label
- operational label
- optional label
- plot label
- prefix label
- program label
- record label
- reel label
- scale label
- security label
- self-explanatory label
- statement label
- symbolic label
- tape label
- target label
- track label
- trailer label
- user label
- volume label
- write-protect labelEnglish-Russian dictionary of computer science and programming > label
-
15 key
1) (криптографический) ключ2) ключ к замку или запирающему устройству, механический ключ- base key- candidate key- card key- code key- data key- DES key- fake key- file key- good key- hex key- host key- link key- lost key- node key- numeric key- numerical key- pass key- PRN key- safe key- seed key- test key- true key- used key- user key- weak key- work key- zone key -
16 machine
1) машина2) станок || подвергать механической обработке3) установка; устройство; агрегат4) механизмАнгло-русский словарь по полиграфии и издательскому делу > machine
-
17 Herbert, Edward Geisler
[br]b. 23 March 1869 Dedham, near Colchester, Essex, Englandd. 9 February 1938 West Didsbury, Manchester, England[br]English engineer, inventor of the Rapidor saw and the Pendulum Hardness Tester, and pioneer of cutting tool research.[br]Edward Geisler Herbert was educated at Nottingham High School in 1876–87, and at University College, London, in 1887–90, graduating with a BSc in Physics in 1889 and remaining for a further year to take an engineering course. He began his career as a premium apprentice at the Nottingham works of Messrs James Hill \& Co, manufacturers of lace machinery. In 1892 he became a partner with Charles Richardson in the firm of Richardson \& Herbert, electrical engineers in Manchester, and when this partnership was dissolved in 1895 he carried on the business in his own name and began to produce machine tools. He remained as Managing Director of this firm, reconstituted in 1902 as a limited liability company styled Edward G.Herbert Ltd, until his retirement in 1928. He was joined by Charles Fletcher (1868–1930), who as joint Managing Director contributed greatly to the commercial success of the firm, which specialized in the manufacture of small machine tools and testing machinery.Around 1900 Herbert had discovered that hacksaw machines cut very much quicker when only a few teeth are in operation, and in 1902 he patented a machine which utilized this concept by automatically changing the angle of incidence of the blade as cutting proceeded. These saws were commercially successful, but by 1912, when his original patents were approaching expiry, Herbert and Fletcher began to develop improved methods of applying the rapid-saw concept. From this work the well-known Rapidor and Manchester saws emerged soon after the First World War. A file-testing machine invented by Herbert before the war made an autographic record of the life and performance of the file and brought him into close contact with the file and tool steel manufacturers of Sheffield. A tool-steel testing machine, working like a lathe, was introduced when high-speed steel had just come into general use, and Herbert became a prominent member of the Cutting Tools Research Committee of the Institution of Mechanical Engineers in 1919, carrying out many investigations for that body and compiling four of its Reports published between 1927 and 1933. He was the first to conceive the idea of the "tool-work" thermocouple which allowed cutting tool temperatures to be accurately measured. For this advance he was awarded the Thomas Hawksley Gold Medal of the Institution in 1926.His best-known invention was the Pendulum Hardness Tester, introduced in 1923. This used a spherical indentor, which was rolled over, rather than being pushed into, the surface being examined, by a small, heavy, inverted pendulum. The period of oscillation of this pendulum provided a sensitive measurement of the specimen's hardness. Following this work Herbert introduced his "Cloudburst" surface hardening process, in which hardened steel engineering components were bombarded by steel balls moving at random in all directions at very high velocities like gaseous molecules. This treatment superhardened the surface of the components, improved their resistance to abrasion, and revealed any surface defects. After bombardment the hardness of the superficially hardened layers increased slowly and spontaneously by a room-temperature ageing process. After his retirement in 1928 Herbert devoted himself to a detailed study of the influence of intense magnetic fields on the hardening of steels.Herbert was a member of several learned societies, including the Manchester Association of Engineers, the Institute of Metals, the American Society of Mechanical Engineers and the Institution of Mechanical Engineers. He retained a seat on the Board of his company from his retirement until the end of his life.[br]Principal Honours and DistinctionsManchester Association of Engineers Butterworth Gold Medal 1923. Institution of Mechanical Engineers Thomas Hawksley Gold Medal 1926.BibliographyE.G.Herbert obtained several British and American patents and was the author of many papers, which are listed in T.M.Herbert (ed.), 1939, "The inventions of Edward Geisler Herbert: an autobiographical note", Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers 141: 59–67.ASD / RTSBiographical history of technology > Herbert, Edward Geisler
-
18 mark
3) марка; клеймо; штамп; штемпель; маркировка || маркировать; клеймить; штемпелевать4) вчт. метка, маркер5) репер6) (высотная) отметка, отметка уровня ( воды)7) ориентир; веха9) пищ. оценочный балл•-
V mark
-
X mark
-
abrasion marks
-
address mark
-
adjusting mark
-
adjustment mark
-
aicraft leveling mark
-
aircraft nationality mark
-
aircraft registration mark
-
alignment mark
-
alternate mark
-
altitude mark
-
approval mark
-
assembly mark
-
azimuth mark
-
backup roll ghost marks
-
balance mark
-
base mark
-
bench mark
-
bolt hardness mark
-
bootleg mark
-
brand mark
-
bubble marks
-
bucking mark
-
buffle mark
-
burn-out marks
-
calibration mark
-
catcher marks
-
center mark
-
certification mark
-
chatter marks
-
check mark
-
chuck mark
-
cinch marks
-
collar marks
-
collimating mark
-
core mark
-
correction marks
-
crease mark
-
crop mark
-
datum mark
-
design reference mark
-
deviation mark
-
dipstick marks
-
dog mark
-
draft mark
-
drag marks
-
dwell mark
-
end mark
-
end-of-filemark
-
end-of-volume mark
-
enter marks
-
fiducial mark
-
fiducial time mark
-
field mark
-
file mark
-
filling mark
-
fire mark
-
flash marks
-
flood-level mark
-
flood mark
-
fundamental bench mark
-
gage mark
-
gob mark
-
graduating mark
-
graduation mark
-
grease marks
-
grinding marks
-
guide mark
-
handling mark
-
height mark
-
high-quality mark
-
high-water mark
-
identification mark
-
impact mark
-
index mark
-
indicating mark
-
installating mark
-
landfall mark
-
landing mark
-
line mark
-
loadline mark
-
low-water mark
-
machining marks
-
measuring mark
-
mold mark
-
navigational mark
-
navigation mark
-
original machined marks
-
pattern approval mark
-
picture mark
-
pin mark
-
Plimsoll mark
-
plunger mark
-
polarity mark
-
pollution bench mark
-
punctuation marks
-
punty mark
-
quotation marks
-
range mark
-
recognition marks
-
record mark
-
reference mark
-
register mark
-
registration mark
-
rejection mark
-
rolled marks
-
rolling marks
-
sand marks
-
saw mark
-
scale mark
-
sea mark
-
secret bench mark
-
segment mark
-
shears mark
-
shear mark
-
sighting mark
-
skid marks
-
star mark
-
stop mark
-
survey mark
-
tail marks
-
tank full mark
-
tape mark
-
temporary bench mark
-
timing mark
-
trade mark
-
triangulation mark
-
trim mark
-
tweezer mark
-
verification mark
-
witness mark
-
word mark
-
year mark -
19 the
abandon the takeoffпрекращать взлетabeam the left pilot positionна левом траверзеabeam the right pilot positionна правом траверзеabort the flightпрерывать полетabort the takeoffпрерывать взлетabove the glide slopeвыше глиссадыabsorb the shock energyпоглощать энергию удараaccelerate the rotorраскручивать роторaccelerate to the speedразгонять до скоростиadhere to the flight planпридерживаться плана полетаadhere to the trackпридерживаться заданного курсаadjust the cableрегулировать тросadjust the compassустранять девиацию компасаadjust the engineрегулировать двигатель до заданных параметровadjust the headingкорректировать курсadvice to follow the controller's advanceвыполнять указание диспетчераaffect the regularityвлиять на регулярностьaffect the safetyвлиять на безопасностьalign the aircraftустанавливать воздушное судноalign the aircraft with the center lineустанавливать воздушное судно по осиalign the aircraft with the runwayустанавливать воздушное судно по оси ВППalter the headingменять курсamplify the signalусиливать сигналapparent drift of the gyroкажущийся уход гироскопаapply the brakeприменять тормозapproach the beamприближаться к лучуapprove the limitationsутверждать ограниченияapprove the tariffутверждать тарифarea of coverage of the forecastsрайон обеспечения прогнозамиarrest the development of the stallпрепятствовать сваливаниюarrive over the aerodromeприбывать в зону аэродромаassess the damageопределять стоимость поврежденияassess the distanceоценивать расстояниеassess the suitabilityоценивать пригодностьassume the controlбрать управление на себяattain the powerдостигать заданной мощностиattain the speedразвивать заданную скоростьat the end ofв конце циклаat the end of segmentв конце участка(полета) at the end of strokeв конце хода(поршня) at the ground levelна уровне землиat the start of cycleв начале циклаat the start of segmentв начале участка(полета) avoid the obstacleизбегать столкновения с препятствиемbackward movement of the stickвзятие ручки на себяbalance the aircraftбалансировать воздушное судноbalance the control surfaceбалансировать поверхность управленияbalance the propellerбалансировать воздушный винтbear on the accidentиметь отношение к происшествиюbefore the turbineперед турбинойbelow the glide slopeниже глиссадыbelow the landing minimaниже посадочного минимумаbend the cotterpin endsзагибать усики шплинтаbe off the trackуклоняться от заданного курсаbe on the level on the hourзанимать эшелон по нулямblock the brakeставить на тормозboundary of the areaграница зоныbrake the propellerстопорить воздушный винтbreak the journeyпрерывать полетbring the aircraft backвозвращать воздушное судноbring the aircraft outвыводить воздушное судно из кренаby altering the headingпутем изменения курсаcage the gyroscopeарретировать гироскопcalibrate the compassсписывать девиацию компасаcalibrate the indicatorтарировать приборcalibrate the systemтарировать системуcalibrate the tankтарировать бакcancel the driftпарировать сносcancel the flightотменять полетcancel the forecastаннулировать сообщенный прогнозcancel the signalпрекращать подачу сигналаcapture the beamзахватывать лучcarry out a circuit of the aerodromeвыполнять круг полета над аэродромомcarry out the flightвыполнять полетcenter the autopilotцентрировать автопилотcenter the wiperцентрировать щеткуchange the frequencyизменять частотуchange the pitchизменять шагchange the trackизменять линию путиcheck the readingпроверять показанияchop the powerвнезапно изменять режимcircle the aerodromeлетать по кругу над аэродромомclean the aircraftубирать механизацию крыла воздушного суднаclean up the crackзачищать трещинуclearance of the aircraftразрешение воздушному суднуclearance over the thresholdбезопасная высота пролета порогаclear for the left-hand turnдавать разрешение на левый разворотclear the aircraftдавать разрешение воздушному суднуclear the obstacleустранять препятствиеclear the pointпролетать над заданной точкойclear the runwayосвобождать ВППclimb on the courseнабирать высоту при полете по курсуclose the bucketsзакрывать створкиclose the circuitзамыкать цепьclose the flightзаканчивать регистрацию на рейсcome clear of the groundотрываться от землиcommence the flightначинать полетcommence the landing procedureначинать посадкуcompare the readingsсравнивать показанияcompensate the compassустранять девиацию компасаcompensate the errorсписывать девиациюcompile the accident reportсоставлять отчет об авиационном происшествииcomplete the circuitзакольцовыватьcomplete the flightзавершать полетcomplete the flight planсоставлять план полетаcomplete the turnзавершать разворотcompute the visual rangeвычислять дальность видимостиconditions beyond the experienceусловия, по сложности превосходящие квалификацию пилотаconditions on the routeусловия по заданному маршрутуconsidering the obstaclesучет препятствийconstruct the procedureразрабатывать схемуcontainerize the cargoупаковывать груз в контейнереcontinue operating on the fuel reserveпродолжать полет на аэронавигационном запасе топливаcontinue the flightпродолжать полетcontinue the takeoffпродолжать взлетcontribute towards the safetyспособствовать повышению безопасностиcontrol the aircraftуправлять воздушным судномcontrol the pitchуправлять шагомconvert the frequencyпреобразовывать частотуconvey the informationпередавать информациюcorrect the troubleустранять отказcorrespond with the operating minimaсоответствовать эксплуатационному минимумуcounteract the rotor torqueуравновешивать крутящий момент несущего винтаcoverage of the chartкартографируемый районcover the routeпробегать по полному маршрутуcrosscheck the readingsсверять показанияcross the airwayпересекать авиатрассуdata on the performanceкоординаты характеристикиdecelerate in the flightгасить скорость в полетеdecelerate the aircraft toснижать скорость воздушного судна доdecrease the deviationуменьшать величину отклонения от курсаdecrease the pitchуменьшать шагdecrease the speedуменьшать скоростьde-energize the busобесточивать шинуdefine the failureопределять причины отказаdeflate the tireослаблять давление в пневматикеdeflect the control surfaceотклонять поверхность управления(напр. элерон) delay the turnзатягивать разворотdelimit the runwayобозначать границы ВППdelimit the taxiwayобозначать границы рулежной дорожкиdelineate the runwayочерчивать границы ВППdelineate the taxiwayобозначать размеры рулежной дорожкиdeliver the baggageдоставлять багажdeliver the clearanceпередавать разрешениеdenote the obstacleобозначать препятствиеdenoting the obstacleобозначение препятствияdepart from the rulesотступать от установленных правилdeparture from the standardsотклонение от установленных стандартовdepress the pedalнажимать на педальdetach the loadотцеплять грузdetach the wingотстыковывать крылоdeterminate the causeустанавливать причинуdetermine amount of the errorопределять величину девиацииdetermine the delayустанавливать время задержкиdetermine the extent of damageопределять степень поврежденияdetermine the frictionопределять величину сцепленияdetermine the sign of deviationопределять знак девиацииdetract from the safetyснижать безопасностьdevelopment of the stallпроцесс сваливанияdeviate from the flight planотклоняться от плана полетаdeviate from the glide slopeотклоняться от глиссадыdeviate from the headingотклоняться от заданного курсаdeviation from the courseотклонение от заданного курсаdeviation from the level flightотклонение от линии горизонтального полетаdischarge the cargoснимать груз в контейнереdisclose the faresопубликовывать тарифыdiscontinue the takeoffпрекращать взлетdisengage the autopilotвыключать автопилотdisplace the center-of-gravityизменять центровкуdisregard the indicatorпренебрегать показаниями прибораdisseminate the forecastраспространять прогнозdrain the tankсливать из бакаdraw the conclusionподготавливать заключениеdrift off the courseсносить с курсаdrift off the headingуходить с заданного курсаdrop the noseсваливаться на носduck below the glide pathрезко снижаться относительно глиссадыease the aircraft onвыравнивать воздушное судноeffect adversely the strengthнарушать прочность(напр. фюзеляжа) elevation of the stripпревышение летной полосыeliminate the cause ofустранять причинуeliminate the hazardустранять опасную ситуациюeliminate the ice formationустранять обледенениеeliminate the source of dangerустранять источник опасности(для воздушного движения) enable the aircraft toдавать воздушному судну правоendanger the aircraftсоздавать опасность для воздушного суднаendange the safetyугрожать безопасностиendorse the licenseделать отметку в свидетельствеenergize the busподавать электропитание на шинуenforce rules of the airобеспечивать соблюдение правил полетовengage the autopilotвключать автопилотensure the adequate provisionsобеспечивать соответствующие меры предосторожностиenter the aircraftзаносить воздушное судно в реестрenter the aircraft standзаруливать на место стоянки воздушного суднаenter the airwayвыходить на авиатрассуenter the final approach trackвыходить на посадочную прямуюenter the spinвходить в штопорenter the tariff into forceутверждать тарифную ставкуenter the traffic circuitвходить в круг движенияenter the turnвходить в разворотentry into the aerodrome zoneвход в зону аэродромаentry into the flareвходить в этап выравниванияerection of the gyroвосстановление гироскопаestablish the characteristicsустанавливать характеристикиestablish the flight conditionsустанавливать режим полетаestablish the procedureустанавливать порядокexceeding the stalling angleвыход на закритический угол атакиexceed the stopпреодолевать упорexecute the manoeuvreвыполнять маневрexecute the turnвыполнять разворотexpedite the clearanceускорять оформлениеexpress the altitudeчетко указывать высотуextend the agreementпродлевать срок действия соглашенияextend the landing gearвыпускать шассиextend the legsвыпускать шассиextreme aft the center-of-gravityпредельная задняя центровкаextreme forward the center-of-gravityпредельная передняя центровкаeye height over the thresholdуровень положения глаз над порогом ВППfail into the spinсрываться в штопорfail to follow the procedureне выполнять установленную схемуfail to observe the limitationsне соблюдать установленные ограниченияfail to provide the manualsне обеспечивать соответствующими инструкциямиfall into the spinсрываться в штопорfeather the propellerставить воздушный винт во флюгерное положениеfile the flight planрегистрировать план полетаfirst freedom of the airпервая степень свободы воздухаflight inbound the stationполет в направлении на станциюflight outbound the stationполет в направлении от станцииflight over the high seasполет над открытым моремflight under the rulesполет по установленным правиламfly above the weatherлетать над верхней кромкой облаковfly at the altitudeлетать на заданной высотеfly into the sunлетать против солнцаfly into the windлетать против ветраfly on the autopilotлетать на автопилотеfly on the courseлетать по курсуfly on the headingлетать по курсуfly the aircraft1. управлять самолетом2. пилотировать воздушное судно fly the beamлететь по лучуfly the circleлетать по кругуfly the glide-slope beamлетать по глиссадному лучуfly the great circleлетать по ортодромииfly the headingвыполнять полет по курсуfly the rhumb lineлетать по локсодромииfly under the autopilotпилотировать при помощи автопилотаfly under the supervision ofлетать под контролемfocus the lightфокусировать фаруfollow the beamвыдерживать направление по лучуfollow the glide slopeвыдерживать глиссадуfollow up the aircraftсопровождать воздушное судноforfeit the reservationлишать брониfreedom of the airстепень свободы воздухаfuel the tankзаправлять бак топливомfulfil the conditionsвыполнять условияgain the air supremacyзавоевывать господство в воздухеgain the altitudeнабирать заданную высотуgain the glide pathвходить в глиссадуgain the powerдостигать заданной мощностьgain the speedразвивать заданную скоростьgather the speedнаращивать скоростьget into the aerodromeприземляться на аэродромеget on the courseвыходить на заданный курсget the heightнабирать заданную высотуgive the wayуступать трассуgo out of the spinвыходить из штопораgovern the applicationрегулировать применениеgovern the flightуправлять ходом полетаgovern the operationруководить эксплуатациейgrade of the pilot licenceкласс пилотского свидетельстваguard the frequencyпрослушивать частотуhandle the baggageобслуживать багажhandle the flight controlsоперировать органами управления полетомhave the runway in sightчетко видеть ВППhead the aircraft into windнаправлять воздушное судно против ветраhold on the headingвыдерживать на заданном курсеhold over the aidsвыполнять полет в зоне ожиданияhold over the beaconвыполнять полет в режиме ожидания над аэродромомhold the aircraft on the headingвыдерживать воздушное судно на заданном курсеhold the brakeудерживать тормозаhold the heading on the compassвыдерживать курс по компасуhold the positionожидать на местеhold the speed accuratelyточно выдерживать скоростьhover at the height ofзависать на высотеhovering in the ground effectвисение в зоне влияния землиidentify the aerodrome from the airопознавать аэродром с воздухаidentify the aircraftопознавать воздушное судноidentify the center lineобозначать осевую линиюimpair the operationнарушать работуimpair the safetyснижать безопасностьimpose the limitationsналагать ограниченияin computing the fuelпри расчете количества топливаin conformity with the specificationsв соответствии с техническими условиямиincrease a camber of the profileувеличивать кривизну профиляincrease the pitchувеличивать шагincrease the speedувеличивать скоростьindicate the location from the airопределять местоположение с воздухаinherent in the aircraftсвойственный воздушному суднуinitiate the turnвходить в разворотinstall in the aircraftустанавливать на борту воздушного суднаinstall on the aircraftмонтировать на воздушном суднеintercept the beamвыходить на ось лучаintercept the glide slopeзахватывать луч глиссадыInternational Relations Department of the Ministry of Civil AviationУправление внешних сношений Министерства гражданской авиацииinterpretation of the signalрасшифровка сигналаin the case of delayв случае задержкиin the event of a mishapв случае происшествияin the event of malfunctionв случая отказаintroduction of the correctionsввод поправокissue the certificateвыдавать сертификатjeopardize the flightподвергать полет опасностиjudge the safetyоценивать степень опасностиkeep clear of the aircraftдержаться на безопасном расстоянии от воздушного суднаkeep out of the wayне занимать трассуkeep tab on the fleetвести учет паркаkeep the aircraft onвыдерживать воздушное судноkeep the altitudeвыдерживать заданную высотуkeep the ball centeredдержать шарик в центреkeep the paceвыдерживать дистанциюkeep to the minimaустанавливать минимумkick off the driftпарировать сносkill the landing speedгасить посадочную скоростьlanding off the aerodromeпосадка вне аэродромаland into the windвыполнять посадку против ветраland the aircraftприземлять воздушное судноlatch the pitch stopустанавливать на упор шага(лопасти воздушного винта) latch the propeller flight stopставить воздушный винт на полетный упорlateral the center-of-gravityпоперечная центровкаlay the routeпрокладывать маршрутlead in the aircraftзаруливать воздушное судноlead out the aircraftвыруливать воздушное судноleave the airspaceпокидать данное воздушное пространствоleave the altitudeуходить с заданной высотыleave the planeвыходить из самолетаleave the runwayосвобождать ВППlevel the aircraft outвыравнивать воздушное судноlie beyond the rangeнаходиться вне заданного пределаline up the aircraftвыруливать воздушное судно на исполнительный стартload the gearзагружать редукторload the generatorнагружать генераторload the structureнагружать конструкциюlock the landing gearставить шасси на замкиlock the landing gear downставить шасси на замок выпущенного положенияlock the landing gear upставить шасси на замок убранного положенияlock the legsустанавливать шасси на замки выпущенного положенияlongitudinal the center-of-gravityпродольная центровкаlose the altitudeтерять высотуlose the speedтерять заданную скоростьloss the controlтерять управлениеlower the landing gearвыпускать шассиlower the legsвыпускать шассиlower the nose wheelопускать носовое колесоmaintain the aircraft at readiness toдержать воздушное судно готовымmaintain the altitudeвыдерживать заданную высотуmaintain the courseвыдерживать заданный курсmaintain the flight levelвыдерживать заданный эшелон полетаmaintain the flight procedureвыдерживать установленный порядок полетовmaintain the flight watchвыдерживать заданный график полетаmaintain the flying speedвыдерживать требуемую скорость полетаmaintain the headingвыдерживать заданный курсmaintain the parameterвыдерживать заданный параметрmake a complaint against the companyподавать жалобу на компаниюmake the aircraft airborneотрывать воздушное судно от землиmake the course changeизменять курсmake the reservationзабронировать местоmanipulate the flight controlsоперировать органами управления полетомmark the obstacleмаркировать препятствиеmean scale of the chartсредний масштаб картыmeet the airworthiness standardsудовлетворять нормам летной годностиmeet the conditionsвыполнять требованияmeet the specificationsсоблюдать технические условияmisjudge the distanceнеправильно оценивать расстояниеmodify the flight planуточнять план полетаmonitor the flightследить за полетомmonitor the frequencyконтролировать заданную частотуmoor the aircraftшвартовать воздушное судноmount on the frameмонтировать на шпангоутеmove off from the restстрагивать с местаmove the blades to higherутяжелять воздушный винтmove the pedal forwardдавать педаль впередname-code of the routeкодирование названия маршрутаneglect the indicatorне учитывать показания прибораnote the instrument readingsотмечать показания приборовnote the timeзасекать времяobserve the conditionsсоблюдать условияobserve the instrumentsследить за показаниями приборовobserve the readingsнаблюдать за показаниямиobtain the correct pathвыходить на заданную траекториюobtain the flying speedнабирать заданную скорость полетаobtain the forecastполучать прогнозoffer the capacityпредлагать объем загрузкиoff-load the pumpразгружать насосon the base legвыполнил третий разворотon the beamв зоне действия лучаon the cross-wind legвыполнил первый разворотon the down-wind legвыполнил второй разворотon the eastbound legна участке маршрута в восточном направленииon the final legвыполнил четвертый разворотon the left base legподхожу к четвертому с левым разворотомon the speedна скоростиon the upwind legвхожу в кругopen the bucketsоткрывать створкиopen the circuitразмыкать цепьopen the door inward outwardоткрывать люк внутрь наружуoperate from the aerodromeвыполнять полеты с аэродромаoperate under the conditionsэксплуатировать в заданных условияхovercome the obstacleпреодолевать препятствиеovercome the spring forceпреодолевать усилие пружиныoverflying the runwayпролет над ВППoverpower the autopilotпересиливать автопилотoverrun the runwayвыкатываться за пределы ВППovershoot capture of the glide slopeпоздний захват глиссадного лучаover the territoryнад территориейover the topнад верхней границей облаковover the wingнад крыломpark in the baggageсдавать в багажparticipation in the investigationучастие в расследованииpassing over the runwayпролет над ВППpass the signalпропускать сигналpast the turbineза турбинойperform the service bulletinвыполнять доработку по бюллетенюpick up the signalфиксировать сигналpick up the speedразвивать заданную скоростьpilot on the controlsпилот, управляющий воздушным судномpitch the nose downwardопускать носplace the aircraftустанавливать воздушное судноplace the flaps inустанавливать закрылкиplane of symmetry of the aeroplaneплоскость симметрии самолетаplot the aircraftзасекать воздушное судноpotential hazard to the safeпотенциальная угроза безопасностиpower the busвключать шинуpresent the minimum hazardпредставлять минимальную опасностьpreserve the clearanceсохранять запас высотыpressurize the bearingуплотнять опору подачей давленияproduce the signalвыдавать сигналprofitability over the routeэффективность маршрутаprolongation of the ratingпродление срока действия квалификационной отметкиproperly identify the aircraftточно опознавать воздушное судноprotect the circuitзащищать цепьprove the systemиспытывать системуpull out of the spinвыводить из штопораpull the aircraft out ofбрать штурвал на себяpull the control column backбрать штурвал на себяpull the control stick backбрать ручку управления на себяpull up the helicopterрезко увеличивать подъемную силу вертолетаpuncture the tireпрокалывать покрышкуpush the aircraft backбуксировать воздушное судно хвостом впередpush the aircraft downснижать высоту полета воздушного суднаpush the control columnотдавать штурвал от себяpush the control stickотдавать ручку управления от себяput into the spinвводить в штопорput on the courseвыходить на заданный курсput the aircraft into productionзапускать воздушное судно в производствоput the aircraft on the courseвыводить воздушное судно на заданный курсput the aircraft overпереводить воздушное судно в горизонтальный полетraise the landing gearубирать шассиreach the altitudeзанимать заданную высотуreach the flight levelзанимать заданный эшелон полетаreach the glide pathвходить в зону глиссадыreach the speedдостигать заданных оборотовreach the stalling angleвыходить на критический уголread the drift angleотсчитывать угол сносаread the instrumentsсчитывать показания приборовreceive the signalпринимать сигналrecord the readingsрегистрировать показанияrecover from the spinвыходить из штопораrecover from the turnвыходить из разворотаrecovery from the manoeuvreвыход из маневраrecovery from the stallвывод из режима сваливанияrecovery from the turnвыход из разворотаrectify the compassустранять девиацию компасаreduce the hazardуменьшать опасностьreestablish the trackвосстанавливать заданную линию путиregain the glide pathвозвращаться на глиссадуregain the speedвосстанавливать скоростьregain the trackвозвращаться на заданный курсregister the aircraftрегистрировать воздушное судноrelease the aircraftпрекращать контроль воздушного суднаrelease the landing gearснимать шасси с замков убранного положенияrelease the landing gear lockснимать шасси с замкаrelease the loadсбрасывать грузrelease the uplockоткрывать замок убранного положенияrelocate the plane's trimвосстанавливать балансировку самолетаremedy the defectустранять дефектremedy the troubleустранять отказremove the aircraftудалять воздушное судноremove the crackвыбирать трещинуremove the tangleраспутыватьrender the certificateпередавать сертификатrenew the licenseвозобновлять действие свидетельства или лицензииrenew the ratingвозобновлять действие квалификационной отметкиreplan the flightизмерять маршрут полетаreport reaching the altitudeдокладывать о занятии заданной высотыreport reaching the flight levelдокладывать о занятии заданного эшелона полетаreport the headingсообщать курсreset the gyroscopeвосстанавливать гироскопrestart the engine in flightзапускать двигатель в полетеrestore the systemвосстанавливать работу системыrestrict the operationsнакладывать ограничения на полетыresume the flightвозобновлять полетresume the journeyвозобновлять полетretain the leverфиксировать рукояткуretract the landing gearубирать шассиreturn the aircraft to serviceдопускать воздушное судно к дальнейшей эксплуатацииreverse the propellerпереводить винт на отрицательную тягуroll in the aircraftвводить воздушное судно в кренroll into the turnвходить в разворотroll left on the headingвыходить на курс с левым разворотомroll on the aircraftвыполнять этап пробега воздушного суднаroll on the courseвыводить на заданный курсroll out of the turnвыходить из разворотаroll out on the headingвыходить на заданный курсroll out the aircraftвыводить воздушное судно из кренаroll right on the headingвыходить на курс с правым разворотомrotate the aircraftотрывать переднюю опору шасси воздушного суднаrotate the bogieзапрокидывать тележкуrules of the airправила полетовrun fluid through the systemпрогонять системуrun off the runwayвыкатываться за пределы ВППrun out the landing gearвыпускать шассиschedule the performancesзадавать характеристикиseat the brushпритирать щеткуsecond freedom of the airвторая степень свободы воздухаsecure the mishap siteобеспечивать охрану места происшествияselect the courseвыбирать курсselect the flight routeвыбирать маршрут полетаselect the frequencyвыбирать частотуselect the headingзадавать курсselect the modeвыбирать режимselect the track angleзадавать путевой уголseparate the aircraftэшелонировать воздушное судноserve out the service lifeвырабатывать срок службыset at the desired angleустанавливать на требуемый уголset the courseустанавливать курсset the flaps atустанавливать закрылкиset the headingустанавливать курсset the propeller pitchустанавливать шаг воздушного винтаset the throttle leverустанавливать сектор газаset up the speedзадавать определенную скоростьshift the center-of-gravityсмещать центровкуshop out the skinвырубать обшивкуsimulate the instruments responsesимитировать показания приборовslacken the cableослаблять натяжение тросаslave the gyroscopeсогласовывать гироскопsmooth on the headingплавно выводить на заданный курсsmooth out the crackудалять трещинуsmooth out the dentвыправлять вмятинуsmooth the signalсглаживать сигналspace the aircraftопределять зону полета воздушного суднаspin the gyro rotorраскручивать ротор гироскопаstate instituting the investigationгосударство, назначающее расследование(авиационного происшествия) state submitting the reportгосударство, представляющее отчет(об авиационном происшествии) steady airflow about the wingустановившееся обтекание крыла воздушным потокомsteer the aircraftуправлять воздушным судномstop the crack propagationпредотвращать развитие трещиныstop the leakageустранять течьsubmit the flight planпредставлять план полетаsubstitute the aircraftзаменять воздушное судноsupervision approved by the Stateнадзор, установленный государствомsupply the signalподавать сигналswing the compassсписывать девиацию компасаswing the door openоткрывать створкуswitch to the autopilotпереходить на управление с помощью автопилотаswitch to the proper tankвключать подачу топлива из бака с помощью электрического кранаtakeoff into the windвзлетать против ветраtake off power to the shaftотбирать мощность на валtake over the controlбрать управление на себяtake the bearingбрать заданный пеленгtake the energy fromотбирать энергиюtake the readingsсчитывать показанияtake the taxiwayзанимать рулежную дорожкуtake up the backlashустранять люфтtake up the positionвыходить на заданную высотуtap air from the compressorотбирать воздух от компрессораterminate the agreementпрекращать действие соглашенияterminate the controlпрекращать диспетчерское обслуживаниеterminate the flightзавершать полетtest in the wind tunnelпродувать в аэродинамической трубеtest the systemиспытывать системуthe aircraft under commandуправляемое воздушное судноthe route to be flownнамеченный маршрут полетаthe route to be followedустановленный маршрут полетаthe runway is clearВПП свободнаthe runway is not clearВПП занятаthe search is terminatedпоиск прекращенthrough on the same flightтранзитом тем же рейсомthroughout the service lifeна протяжении всего срока службыtighten the turnуменьшать радиус разворотаtime in the airналет часовtime the valvesрегулировать газораспределениеtitl of the gyroзавал гироскопаto define the airspaceопределять границы воздушного пространстваtransfer the controlпередавать диспетчерское управление другому пунктуtransit to the climb speedпереходить к скорости набора высотыtrim the aircraftбалансировать воздушное судноturn into the windразворачивать против ветраturn off the systemвыключать системуturn on the systemвключать системуturn the proper tank onвключать подачу топлива из бока с помощью механического кранаunarm the systemотключать состояние готовности системыuncage the gyroscopeразарретировать гироскопunfeather the propellerвыводить воздушный винт из флюгерного положенияunlatch the landing gearснимать шасси с замковunlatch the pitch stopснимать с упора шага(лопасти воздушного винта) unstall the aircraftвыводить воздушное судно из сваливания на крылоunstick the aircraftотрывать воздушное судно от землиuplift the freightпринимать груз на бортviolate the lawнарушать установленный порядокwander off the courseсбиваться с курсаwarn the aircraftпредупреждать воздушное судноwind the generatorнаматывать обмотку генератораwith decrease in the altitudeсо снижением высотыwithdraw from the agreementвыходить из соглашенияwith increase in the altitudeс набором высотыwithin the frame ofв пределахwithin the rangeв заданном диапазонеwithstand the loadвыдерживать нагрузкуwork on the aircraftвыполнять работу на воздушном суднеwrite down the readingsфиксировать показания -
20 program
1) программаа) план действий; графикб) последовательность действий, выполняемых компьютером для достижения определённой целив) описание выполняемых компьютером действий на языке программирования или в машинном коде2) разрабатывать программу; планировать; составлять график3) вчт программировать•- absolute program
- accounting program
- activity program
- activity-based program
- add-in program
- AI program
- antivirus program
- application program
- artificial intellect program
- assembler program
- assembly program
- author program
- authoring program
- authorized program
- autostart program
- background program
- batch program
- batch circuit design program
- benchmark program
- blue-ribbon program
- bootstrap program
- brain-damaged program
- brittle program
- broadcast program
- broadcasting program
- broken program
- brute-force program
- byte-code program
- cache program
- CAD program
- calendar program
- CGI program
- channel program
- character-based program
- check program
- checking program
- chip planning program
- closed program
- command control program
- command-driven program
- commercial program
- communications program
- compiler program
- compiling program
- compressor program
- computer program
- computer-aided design program
- control program
- consulting program
- conversational program
- copy program
- core program - cuspy program
- data acquisition program
- debugging program
- decision program
- default output program
- despooling program
- diagnostic program
- dialer program
- dictionary program
- distance-learning program
- dongle-protected program
- draw program
- drawing program
- drill-and-practice program
- dummy program
- edit program - event-driven program
- executable program
- execute-only program
- executive program
- fax program
- fetch program
- file handling program
- file management program
- flamage-generating program
- flexible program
- floating-point program
- foreground program
- form letter program
- froggy program
- function program
- generalized program
- goal-driven program
- graphics program
- grundy program
- hard disk backup program
- hardware program
- hard-wired program
- helper program
- heuristic program
- high-end program
- high frequency active auroral research program
- inference program
- information program
- install program
- input/output program
- input/output limited program
- interactive program
- interpretive program
- LAN backup program
- language translator program
- LAN-ignorant program
- LAN memory management program
- layout-versus-layout program
- learning program
- library program
- linear program
- looping program
- macro program
- mailing list program
- mail-merging program
- main program
- main-line program
- master program
- memory management program
- memory resident program
- menu-driven program
- merge-print program
- MIDI program
- monitor program
- music program
- native program
- network control program
- object program
- one-shot program
- overlay program
- packaged programs
- page composition program
- page layout program
- page makeup program
- paint program
- paintbrush program
- painting program
- peripheral limited program - piped program
- plugged program
- postmortem program
- preemptible program
- preemptive program
- presentation graphics program - program-aid program
- project management program
- quiz program
- radio program
- RAM-resident program
- record-oriented database management program
- reenterable program
- relocatable program
- remote control program
- reusable program
- robot program
- robust program
- routing program
- security program
- self-replicating program
- sequence checking program
- service program
- setup program
- simulation program with integrated circuit emphasis
- simulator program
- snapshot program
- snapshot trace program
- sort program
- sort/merge program
- source program
- spelling-check program
- spreadsheet program
- stand-alone program
- star program
- supervisor program
- supervisory program
- support program
- sustaining program
- symbol manipulation program
- symbolic math program
- system program
- table-oriented database management program
- tailor-made program
- target program
- task interrupt control program
- television program
- terminal interface program
- test program
- thesaurus program
- time-sharing program
- tracing program
- transient program
- transistor analysis program
- trojan-horse program
- tutorial program - user program
- utility program
- vector-to-raster conversion program
- videotape program
- Windows program
- word processing program
- 1
- 2
См. также в других словарях:
File Transfer Protocol — (FTP) is a network protocol used to transfer data from one computer to another through a network such as the Internet.FTP is a file transfer protocol for exchanging and manipulating files over a TCP computer network. A FTP client may connect to a … Wikipedia
File Thirteen Records — has been a communal and musician run independent record label since 1989. File Thirteen was founded in Little Rock, Arkansas by David Burns and Jason McCloud and was more utilitarian than a business. It provided a medium for musicians that found… … Wikipedia
file — file1 [fīl] vt. filed, filing [ME filen < OFr filer, to string documents on thread, orig., to spin thread < LL filare, to spin < L filum, thread < IE base * gwhislo > Lith gýsla, sinew] 1. a) to arrange (papers, etc.) in order for… … English World dictionary
Record Mirror — was a national tabloid consumer weekly pop music newspaper founded by Isadore Green in 1953, [ [http://www.pressgazette.co.uk/story.asp?storyCode=30358 sectioncode=1 Simon Blumenfeld Columnist, author, playwright, theatre critic, editor and… … Wikipedia
Record Management Services — (abbreviated RMS) are procedures in the VMS, RSTS/E, RT 11 and high end RSX 11 operating systems that programs may call to process files and records within files. VMS RMS is an integral part of the system software; its procedures run in executive … Wikipedia
File Allocation Table — For other uses, see Fat (disambiguation). FAT Developer Microsoft Full Name File Allocation Table FAT12 (12‑bit version) FAT16/FAT16B (16‑bit versions) FAT32 (32‑bit version with 28 bits used) Introduced … Wikipedia
File system — For library and office filing systems, see Library classification. Further information: Filing cabinet A file system (or filesystem) is a means to organize data expected to be retained after a program terminates by providing procedures to store,… … Wikipedia
file — ▪ I. file file 1 [faɪl] noun [countable] 1. information about a person or subject that is kept by a company or other organization: • I see from my files that we still have not received payment from you. • A credit reference agency is a company… … Financial and business terms
Record label — In the music industry, a record label is a brand and a trademark associated with the marketing of music recordings and music videos. Most commonly, a record label is the company that manages such brands and trademarks, coordinates the production … Wikipedia
File sharing in Canada — Canada has the greatest number of file sharers per capita in the world according to a report by the OECD. [cite news|date=2005 12 13|url=http://www.oecd.org/dataoecd/13/2/34995041.pdf|title=Digital Broadband Content|accessdate=2006 07… … Wikipedia
record — Synonyms and related words: CD, Clio, Muse of history, accomplishment, accomplishments, account, account rendered, accounting, acme, acta, adventures, album, annals, annual, archives, authority, authorization, autobiography, be all and end all,… … Moby Thesaurus